BİRLEŞMİŞ MİLLETLER - MUSTAFA KELEŞ

Her yıl eylül ayında dünya liderlerinin toplanarak güncel küresel sorunları tartıştığı BM Genel Kurulu Genel Görüşmelerinde, Türkiye'nin öncelikli gündem maddesini, BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliği adaylığı oluşturuyor.

New York'taki BM Genel Merkezi, gelecek hafta 140 civarında devlet ve hükümet başkanını ağırlayacak. Bir hafta süreyle yoğun toplantılara sahne olacak BM'de, 69. dönem Genel Kurul Genel Görüşmeleri ve diğer etkinliklerde İklim değişikliği, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) tehdidi, İran'ın nükleer programı, Ukrayna'daki gelişmeler ve Ebola salgını önemli gündem maddeleri olacak.

Türkiye'yi toplantılarda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında bir heyet temsil edecek. Heyette bakan düzeyinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, AB Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce'nin yer alması bekleniyor.

Genel Kurul toplantılarında 95 ülke devlet başkanı, 45 ülke hükümet başkanı, 2 ülke cumhurbaşkanı yardımcısı, 2 ülke veliaht prens, 7 ülke başbakan yardımcısı, 42 ülke bakan ve 1 ülkenin de bakan yardımcısı düzeyinde temsil edilmesi öngörülüyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Genel Kurul Genel Görüşmelerinin ilk günü olan 24 Eylül Çarşamba günü Genel Kurul’a hitap edecek. Erdoğan, 23 Eylül'de düzenlenecek İklim Zirvesi için de "İklim Eylemi için Ekonomik Gerekçeler" başlıklı alt oturumun eşbaşkanlığını yürütmeye ve söz konusu oturumun açılış konuşmasını yapmaya davet edildi.

2015 sonrası kalkınma gündemi şekillenecek

Toplantılar öncesi yoğun hazırlık çalışmaları yürüten Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Halit Çevik, AA'ya yaptığı açıklamada, 69. Genel Kurul'un, 2015 sonrası kalkınma gündeminin hükümetlerarası müzakerelerle sonuçlandırılacağı oturum olacağını söyledi.

Türkiye'nin, uluslararası barış, güvenlik ve kalkınmanın birbiriyle yakından ilişkili olduğu inancıyla 2015 sonrası kalkınma gündeminin şekillendirilmesi çabalarına başından beri aktif olarak katıldığını kaydeden Çevik, "69. Genel Kurul’un başkanlığına seçilen Uganda Dışişleri Bakanı Sam Kutesa’nın 69. Genel Kurul için belirlediği öncelikler arasında ülkemizin İspanya ile birlikte eş sunuculuğunu yaptığı Medeniyetler İttifakı girişimi de yer almaktadır. Genel Kurul Başkanı Kutesa, öncülüğünü yaptığımız bu konuda başkanlığı süresince ülkemizle yakın işbirliği içinde çalışma iradesini ifade etmektedir" dedi.

Türkiye'nin öncelikli gündemi BMGK adaylığı

Çevik, BM 69. Genel Kurulu'nun Türkiye'nin aday olduğu 2015-2016 dönemi BMGK seçimlerinin yapılacağı Genel Kurul olması itibarıyla da önem taşıdığını ifade ederek, bu çerçevede, Genel Kurul Genel Görüşmeleri marjında Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığındaki heyetin, Türkiye'nin BMGK adaylığına yönelik desteği artırmak amacıyla çok sayıda ikili görüşme yapmayı planladıklarını söyledi.

BMGK geçici üyeliği için seçimlerin 16 Ekim'de Genel Kurul’da yapılacağını ifade eden Çevik, şunları kaydetti:

"Uluslararası ilişkilerde önemli değişimlerin yaşandığı ve bölgemizin önemli gelişmelere sahne olduğu bir dönemde Türkiye’nin BMGK üyeliği ile uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasına özgün bir katkıda bulunabileceğine inanıyoruz. Bu inanç, ülkemizi BMGK üyeliğimizin sona ermesinden kısa bir süre sonra yeniden adaylığımızı açıklamaya yöneltmiştir.

Geçmiş üyeliğimiz döneminde ülkemiz, BMGK içinde tüm tarafları dinleyen, şeffaf ve yapıcı bir yaklaşımla diyaloğu teşvik ederek çözümler üreten bir rol oynamıştı. Ülkemizi çevreleyen bölgelerdeki krizler göz önünde bulundurulduğunda, BMGK’nın bugün de bu tür bir katkıya ihtiyaç duyduğuna inanmaktayız."

Terörle mücadele ve donör ülke

Çevik, BM’nin kurucu üyelerinden olan Türkiye'nin BM Şartı’nda kayıtlı ilkelerin her zaman önde gelen savunucusu olduğunu vurgulayarak, "Ülkemiz, kalkınmadan terörizmle mücadeleye, cinsiyet eşitliğinden organize suçlarla mücadeleye kadar değişen bir yelpazede BM gündeminde yer alan konularda yapıcı ve aktif bir rol oynamaktadır" diye konuştu.

Türkiye'nin son yıllarda gelişen ekonomisi ve yükselen donör kimliği ile de BM içinde giderek ön plana çıktığını ifade eden Çevik, "Bugün ülkemiz, dünyanın çeşitli coğrafyalarında yaptığı insani yardım ve kalkınma faaliyetlerine katkılarıyla anılan bir ülke haline gelmiştir. Nitekim ülkemiz, 2013 yılında insani yardımlar alanında hükümetler düzeyinde en büyük 3. donör ülke konumuna ulaşmıştır" dedi.